Εσείς γνωρίζετε τά κρασιά εναλλακτικών πρακτικών! Ποιό είναι τό πρότυπο τής Αναγεννητικής καλλιέργειας αμπέλου πού προστατεύει τόν πλανήτη μας; Ένα σημαντικό, αναλυτικό άρθρο από τον οινοπαραγωγό Βασίλειο Μαγκάβαλη στό www.magavaliwinery.blogspot.com

Η φιλοσοφία και οι φυσικές επιστήμες ήταν οι σταθερές που δημιούργησαν μια «νέα κατάσταση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο» και τον έκαναν να τον δει με άλλη ματιά.

Ο άνθρωπος έπαψε να είναι στη φύση.

Η φύση αποτελούσε πλέον όχι μόνο αντικείμενο επιστημονικής γνώσης, αλλά και τεχνικής εκμετάλλευσης.

Ο θρίαμβος όμως αυτός της επιστήμης και η τεχνολογική πρόοδος θα σήμαινε παράλληλα τη συνειδητοποίηση του πεπερασμένου της φύσης.

Στο εφεξής, η επιβίωση του ανθρώπινου πολιτισμού εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο προσδιορίζεται η σχέση του ανθρώπου με αυτήν. Η προοδευτική μείωση των φυσικών αποθεμάτων του πλανήτη, οι κάθε είδους μολύνσεις του περιβάλλοντος, η δημογραφική έκρηξη κ.ά., φέρνουν επιτακτικά στο προσκήνιο το θέμα του σεβασμού στο περιβάλλον και της προστασίας του.

Όποια και αν είναι η «χρήση» του περιβάλλοντος και της φύσης απαιτούν αυτόν το σεβασμό, αρχής –  ίσως – γενομένης από την εκμετάλλευση της γης για καλλιέργεια, που εκτός των άλλων, οδηγεί σε βρώσιμα και πόσιμα από τον άνθρωπο προϊόντα. Ένα εξ αυτών είναι και ο οίνος, που ξεκινώντας από το σταφύλι, αποτελεί ένα φυσικό προϊόν μεταποίησης.

Στο πλαίσιο του σεβασμού και της προστασίας του περιβάλλοντος, μέρος του οποίου είναι και ο ίδιος ο άνθρωπος, τα κρασιά εναλλακτικών πρακτικών αποτελούν μια ψηφίδα που κερδίζει συνεχώς έδαφος, τόσο από πλευράς παραγωγών, όσο και καταναλωτών, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα περισσότερα ανάλογα προϊόντα, σε μεγάλο μέρος του κόσμου και στην Ελλάδα.

Από την άλλη μεριά, δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν πως τα κρασιά εναλλακτικών πρακτικών, όσο πιο «προχωρημένα» είναι μάλιστα – σε επίπεδο σταφυλικής παραγωγής, αλλά και οινοποίησής τους  – τόσο πιο «ζωντανά» και εκφραστικά είναι.

Ονομάζομαι Βασίλειος Μαγκάβαλης καί τά τελεφταία 24 Χρόνια καλλιεργώ 30.000 ρίζες αμπελιού στήν κοιλάδα τής Σκοτεινής στόν νομό Αργολίδας σε υψόμετρο 790 μέτρα, οι 2 γηγενής ποικιλίες Αγιωργίτικο καί Μοσχοφίλερο έχουν ελληνική καταγωγή καί είναι ίσως παγκόσμια στήν πρώτη θέση λόγο τής ισσοροπημένης δομής στά χαρακτηριστικά τους. 

Στήν Σκοτεινή Αργολίδας εκτελούμε αναγεννητική γεωργία (καλλιέργεια) τά τελευταία 12 Χρόνια όπου παράγονται τά γνωστά κρασιά Μοσχοφίλερο καί Αγιωργίτικο κάβα Magavali winery. 

Τί είναι η αναγεννητική γεωργία; 

(regenerative viticulture/ RA)

Η Αναγεννητική γεωργία, είναι ένα είδος γεωργίας που έχει τη δυνατότητα να εξισορροπήσει το κλίμα, να αναπληρώσει τα αποθέματα νερού και να τροφοδοτήσει τον κόσμο.

Η αναγεννητική γεωργία βασίζεται στην ιδέα ότι το έδαφος και τα περιβαλλοντικά και πολιτιστικά στοιχεία που βασίζονται στην υγεία του, μπορούν να βελτιωθούν με την υπεύθυνη καλλιέργεια.

18,2 εκατομμύρια στρέμματα αμπελώνων υπάρχουν στη γη.

Μετά τη βιολογική και βιοδυναμική καλλιέργεια ένα νέο είδος καλλιέργειας κάνει την εμφάνισή του και βάζει υποψηφιότητα για να γίνει το next big thing στην αμπελουργία. Θα ξεχάσουμε δηλαδή το βιοδυναμισμό, τις αρχές του Ρούντολφ Στάινερ και το συγχρονισμό με τα σεληνιακό ωρολόγιο; 

Με τίποτα γιατί υπάρχει και μία σχετική αλληλοκάλυψη μεταξύ τους αλλά η αναγεννητική αμπελουργία (regenerative viticulture/ RA) υπόσχεται πολλά! 

Ο όρος υπάρχει από το 1980 στις ΗΠΑ. 

Ενώ λοιπόν η βιολογική καλλιέργεια εστιάζει στην μείωση των φυτοφαρμάκων και η βιοδυναμική συμπληρώνεται με συγκεκριμένες παρασκευές που ισχυρίζονται ότι ενισχύουν το έδαφος και το φυτό, ενώ παράλληλα ακολουθείται ένα σεληνιακό ημερολόγιο για την πραγματοποίηση της κάθε παρασκευής, η RA στοχεύει να προσδώσει υγεία, ανθεκτικότητα και γονιμότητα στο έδαφος αλλά και τριγύρω του. Δείτε στο εισαγωγικό βίντεο του Regenerative Viticulture Foundation (που δεν δίνει certification αλλά καθοδηγεί) πως περιγράφεται αυτό με την ύπαρξη μελισσών και την ενθάρρυνση ζώων στον αμπελώνα ώστε να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα. Απώτερος σκοπός η αύξηση της βιοποικιλότητας και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Στις βασικές αρχές βλέπουμε τη χρήση εδαφοκάλυψης (cover crops), την αποφυγή καλλιέργειας του εδάφους για να μην διαταράσσεται η δομή του και άλλα...

Και εδώ υπάρχει η μεγάλη διαφοροποίηση με την βιολογική καλλιέργεια. 

Επίσης η οποιαδήποτε χρήση ζιζανιοκτόνου απαγορεύεται γιατί επίσης διαταράσσει τη δομή του εδάφους. Το πολύ σημαντικό είναι ότι η RA με την εδαφοκάλυψη βοηθά στη δέσμευση του CO2 με λιγότερη ανταλλαγή οξυγόνου, επαναφέρει τα εδάφη στη ζωή και σταματά τη διάβρωση. 

Όσο περισσότερη ζωή υπάρχει στα εδάφη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητά τους να αντλούν CO2 από την ατμόσφαιρα και στη συνδράμουν στο να σταματήσει η προοδευτική αύξηση της θερμοκρασίας.

Δεν είναι τυχαίο που ήδη υπάρχουν ένθερμοι υποστηρικτές ανάμεσά τους μεγάλα ονόματα όπως ο Charles Lachaux από τη Βουργουνδία που θεωρεί ότι αυτού του είδους η διοαχείριση είναι ο δρόμος μπροστά από τον βιοδυναμισμό και επιτέλους αποφεύγεται η χρήση χαλκού που είναι τοξικός για το έδαφος 

(η χρήση του επιτρέπεται και στη βιολογική αλλά και βιοδυναμική καλλιέργεια). 

Άλλα μεγάλα ονόματα που κάνουν χρήση τέτοιων μεθόδων είναι το κτήμα Μαγκάβαλης (Magavali winery) στήν Σκοτεινή Αργολίδας Ελλάδα. 

Μία οικογενειακή ατομική επιχείρηση που ενώ ήδη ακολουθεί την μέθοδο τής αναγεννητικής καλλιέργειας αμπέλου στήν γνωστή πικοιλία Αγιωργίτικο καί Μοσχοφίλερο από το 1998, δέν υπάρχει κανένας φορέας πιστοποίησης στήν Ελλάδα αλλά ούτε και σέ ολόκληρη την Ευρώπη γιά νά πιστοποιεί τό πρότυπο αυτό! 

Νά τονίσουμε εδώ πώς ο μόνος φορέας που κάνει μέχρι στιγμής πιστοποίηση της αναγεννητικής καλλιέργειας είναι μόνον η Αμερική. 

Επίσης εκτός Ελλάδας είναι... 

ο Torres, Roagna, Belargus. 

Μάλιστα ο πρώτος διοργάνωσε ως πρωτοπόρος πέρυσι τον Ιούνιο και ένα συνέδριο ενώ βάζει ως στόχο 5000 στρέμματα να γίνουν regenerative άμεσα.

Η αναγεννητική αμπελουργία υπόσχεται ένα Υγειές έδαφος, καλές αποδόσεις και ποιότητα. 

Φυσικά κάποιος θα πει πως σε ένα ζεστό κλίμα όπως το ελληνικό η εδαφοκάλυψη θα στερήσει πολύτιμο νερό από το αμπέλι με αποτέλεσμα οι αποδόσεις να πέσουν. 

Όμως η καλύτερη δομή του εδάφους μπορεί να επιτρέψει τη διείσδυση νερού άρα και τη διατήρηση της υγρασίας.

Όταν μάλιστα λέμε ότι το ελληνικό κρασί θα πάει μπροστά με περισσότερη δουλειά στο αμπέλι η RA πιθανώς να δώσει μερικές ακόμη ιδέες. 

 Ο Robert Rodale που το 1983 έδωσε έναν πρώιμο ορισμό της αναγεννητικής γεωργίας, προσπάθησε να τη διαχωρίσει από τη βιολογική, αφού ο στόχος της αναγεννητικής παράλληλα με την προστασία του οικοσυστήματος και της υγείας του καταναλωτή, είναι και η αύξηση της παραγωγικότητας των καλλιεργειών (Ken E Giller et al. 2021).

<<Μια πιο σύγχρονη και ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι ότι η αναγεννητική γεωργία είναι μια ολιστική πρακτική διαχείρισης της γης, που χρησιμοποιεί τη φωτοσύνθεση των φυτών για να κλείσει τον κύκλο του άνθρακα και να οικοδομήσει ένα υγιές έδαφος,να δημιουργήσει ανθεκτικές καλλιέργειες και να επιτύχει μεγαλύτερη συγκέντρωση θρεπτικών συστατικών στο έδαφος (WineLand Media, 2020). >>

Άλλωστε ένα μόνο λεπτό στρώμα στην επιφάνεια του εδάφους,είναι υπεύθυνο για το 95% όλων των τροφίμων που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση (Danone, n.d.). Και παρόλο που το έδαφος είναι ένας πόρος που θεωρείται ανθεκτικότερος συγκριτικά με άλλους, εκτιμάται ότι σε ποσοστό 33% παγκοσμίως είναι από μέτρια έως πολύ υποβαθμισμένο λόγω της διάβρωσης,της υφαλμύρωσης, της συμπύκνωσης, της οξίνισης και της χημικής ρύπανσης του (Food and Agriculture Organization of the United States, 2015).

Στό Magavali winery από το 1998

αλλάζοντας τις γεωργικές πρακτικές, μπορούμε να αρχίσουμε να αντιστρέφουμε αυτήν την κατάσταση και να χτίσουμε ένα υγιές και ανθεκτικό έδαφος, αφού οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο υγιές έδαφος αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο της παγκόσμιας βιοποικιλότητας, με μόλις 1% εξ αυτών να έχουν αναγνωριστεί (European Commission, 2010). 

Επίσης, το υγιές έδαφος είναι μια τεράστια δεξαμενή αποθήκευσης του άνθρακα, λόγω της ικανότητας των φυτών να το δεσμεύουν μέσω της φωτοσύνθεσης.

Μελέτες έχουν επίσης δείξει, ότι τα πιο υγιή εδάφη είναι πιο ανθεκτικά τόσο στην ξηρασία, όσο και στη διάβρωση από τις έντονες βροχοπτώσεις. Αυτά τα εδάφη μπορούν να συγκρατούν περισσότερο νερό, να υποστηρίζουν μεγαλύτερο αριθμό μικροοργανισμών και να τροφοδοτούν τα φυτά με πληθώρα συστατικών για καλύτερη ανάπτυξη (Danone, n.d.).

Η αναγεννητική γεωργία (RA) στοχεύει στο να βελτιώσει την υγεία του εδάφους, κυρίως μέσω των πρακτικών που αυξάνουν την οργανική ουσία του εδάφους (WineLand Media, 2020).

Οι αναγεννητικές γεωργικές πρακτικές (WineLand Media, 2020):

• Συμβάλλουν στη δημιουργία υγιών και γόνιμων εδαφών.

• Αυξάνουν τη διήθηση, την κατακράτηση και την καθαρή και ασφαλή απορροή του νερού.

• Αυξάνουν τη βιοποικιλότητα, την υγεία και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.

Οι πρακτικές της περιλαμβάνουν (WineLand Media, 2020):

• Μηδενική ή ελάχιστη άροση. 

Η άροση διαλύει (κονιορτοποιεί) τη συσσωμάτωση του εδάφους και τις μικροβιακές κοινότητες, ενώ προσθέτει περίσσεια Ο2 στο έδαφος αυξάνοντας την αναπνοή και τις εκπομπές CO2. 

Η αναγεννητική γεωργία θεωρεί ότι η άροση αποτελεί μια από τις πιό εσφαλμένες γεωργικές πρακτικές, αυξάνοντας σημαντικά τη διάβρωση του εδάφους και την απώλεια άνθρακα.

• Η γονιμότητα του εδάφους αυξάνεται βιολογικά σε αναγεννητικά γεωργικά συστήματα μέσω της εφαρμογής καλλιεργειών κάλυψης, εναλλαγής καλλιεργειών και προσθήκης κομπόστ και κοπριάς ζώων. 

Αυτές οι πρακτικές βοηθούν στην αποκατάσταση του μικροβιώματος του εδάφους και των φυτών αλλά και στην απελευθέρωση, μεταφορά και ανακύκλωση βασικών θρεπτικών συστατικών του εδάφους.

• Η οικοδόμηση της βιοποικιλότητας του οικοσυστήματος ξεκινά με τον εμβολιασμό των εδαφών με κομπόστ ή εκχυλίσματα κομποστοποίησης για την αποκατάσταση του πληθυσμού,της δομής και της λειτουργικότητας της μικροβιακής κοινότητας του εδάφους, αποκαθιστώντας τις ιδιότητες του εδαφικού συστήματος. Οι καλώς διαχειριζόμενες πρακτικές βοσκής διεγείρουν τη ανάπτυξη των φυτών, την αύξηση των αποθέσεων άνθρακα στο έδαφος και τη συνολική παραγωγικότητα των βοσκοτόπων, ενώ αυξάνουν σημαντικά τη γονιμότητα του εδάφους και τη βιοποικιλότητα εντόμων και φυτών.

Οι έξι πρακτικές της RA στην αμπελουργία είναι (Leask, 2020):

• Η εξισορρόπηση των διατροφικών περιορισμών στο έδαφος

• Η συνεχής κάλυψη του εδάφους

• Η ελαχιστοποίηση της καλλιέργειας του εδάφους

• Η αύξηση της ποικιλίας των μικροοργανισμών και των ζιζανίων

• Η ενσωμάτωση ζωντανών ριζών στο γεωργικό σύστημα όλο το χρόνο

• Η ένταξη και διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου

Με αυτόν τρόπο η RA δημιουργεί ένα υγιές έδαφος που περιέχει μεγάλο αριθμό ζωντανών εδαφικών μικροοργανισμών. 

Αυτό με τη σειρά του παράγει έδαφος υψηλής ποιότητας, ικανό για να συνδυάσει υψηλή παραγωγικότητα με αυξημένη ποιότητα. 

Αν και αυτές οι πρακτικές φαίνονται απλές, η εφαρμογή τους διαφέρει από αμπελώνα σε αμπελώνα. 

Δεν υπάρχει καμία “συνταγή” που να ταιριάζει σε κάθε περίπτωση και η εκτέλεση του συστήματος της αναγεννητικής γεωργίας, χριεάζεται πειθαρχία και υπομονή καθώς η αλλαγή απαιτεί χρόνο.

Η RA είναι ένα σύστημα δύσκολο να αντιγραφεί επιστημονικά, με πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις και τοπικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες να δυσκολεύουν την αξιολόγηση. 

Στο magavali winery στηριχτήκαμε στη δοκιμή και την παρατήρηση, εστιάζοντας στο ότι κανείς δεν κατανοεί την καλλιέργεια και το περιβάλλον που την περικλείει καλύτερα από τον αγρότη. 

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας που επιτρέπει τον προσδιορισμό των μικροοργανισμών του εδάφους,αυτή η κατανόηση θα βελτιωθεί ταχύτατα στο μέλλον. 

Η γεωπονική επιστήμη θα επηρεάζεται όλο και περισσότερο από την επιστήμη της βιολογίας συγκριτικά με αυτή της χημείας που είχε ως τώρα τον κεντρικό ρόλο στις αγροτικές καλλιέργειες (Leask, 2020).

Η RA θα μπορούσε να προσφέρει στη βιομηχανία οίνου ένα σύστημα που αυξάνει την χωρητικότητα του εδάφους σε υγρασία και τη μικροβιακή ποικιλομορφία. 

Έτσι θα μπορούσε να βελτιωθεί η δέσμευση και η κατακράτηση νερού και να μειωθεί η εξάρτηση από συνθετικά χημικά και λιπάσματα, με παράλληλη αύξηση του ρόλου της καλλιέργειας οργανικών συστημάτων στο αμπελώνα. 

Αυτό θα μπορούσε να είναι το κλειδί για να ξεδιπλωθεί το μοναδικό “terroir” του κάθε αμπελώνα.

Στό κτήμα Magavali winery προσπαθούμε να δώσουμε στις νέες γενιές μια ευκαιρία για την παραγωγή ποιοτικών οίνων παγκόσμιας κλάσης, η βιομηχανία δεν πρέπει να είναι ικανοποιημένη με τη διατήρηση των οικοσυστημάτων των αμπελώνων στην τωρινή μορφή. 

Η RA δείχνει τεράστιες δυνατότητες ως σύστημα γεωργίας για την αποκατάσταση των εδαφών που έχουν υποβαθμιστεί έτσι ώστε να είναι παραγωγικά και για τις επόμενες γενιές.

Το θέμα της αναγεννητικής γεωργίας πραγματεύεται και το πολύ δημοφιλές ντοκιμαντέρ του 2020 “Kiss the ground”.

Ένα αναγεννητικό γεωργικό μοντέλο, το οποίο επιτρέπει στο χορτάρι και τα αγριολούλουδα να ανθίσουν ανάμεσα στα δέντρα.

Στη μεγαλύτερη μελέτη στον κόσμο για τη βιοποικιλότητα του αμπελώνα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Jaén και το Ανώτερο Συμβούλιο Επιστημονικής Έρευνας (CSIC) που συνεργάστηκαν στο έργο, διαπίστωσαν ότι σε τρία χρόνια, ο πληθυσμός των μελισσών στους αναγεννητικούς αμπελώνες αυξήθηκε κατά 47%, η ζωή των πουλιών κατά 10% και οι ξυλώδεις θάμνοι κατά 172% ενώ δεδομένου ότι στις περιοχές αυτές ζούσαν και κουνέλια (που τρέφονταν από το γρασίδι), εμφανίστηκαν ξανά και αρπακτικά πουλιά.

Ανακαλύφθηκε επίσης ότι τα ζιζανιοκτόνα σκοτώνουν εκείνα τα έντομα που τρώνε τις προνύμφες της αμπέλου (Bactrocera oleae), ένα από τα κύρια παράσιτα της καλλιέργειας.

«Το να μην οργώνεις ανάμεσα στα δέντρα επιτρέπει την καλύτερη κατακράτηση νερού, προκαλεί λιγότερη διάβρωση και απορροή μετά από δυνατή βροχή ενώ η φυτική κάλυψη επιτρέπει στο έδαφος να απορροφά τη βροχή».

«Ο στόχος μας είναι να σταματήσουμε το όργωμα». 

«Όταν οργώνετε φέρνετε οργανικό υλικό στην επιφάνεια και μετά οξειδώνεται, οπότε ό, τι είχατε αποθηκεύσει μπαίνει στην ατμόσφαιρα. 

Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να μιμηθούμε τη φύση όσο το δυνατόν περισσότερο, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να δώσουμε ξανά ζωή στο χώμα».

Ενώ η φύτευση τών πρέμνων βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης, αν τα 7,4 εκατομμύρια εκτάρια αμπελώνων στον κόσμο υιοθετούσαν το αναγεννητικό μοντέλο, ο αντίκτυπος θα ήταν τεράστιος. 

Η αναγεννητική καλλιέργεια αποτελεί μία φυσική λύση στην κλιματική αλλαγή λόγω της ικανότητας του εδάφους να απορροφά το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα (CO2).

Στο επίκεντρο της αναγεννητικής καλλιέργειας βρίσκεται η οργανική ύλη του εδάφους. 

Αποτελείται από οργανικές ενώσεις, εξαιρετικά εμπλουτισμένες σε άνθρακα.

Η δέσμευση του άνθρακα στο έδαφος προκύπτει από τις φυσικές διαδικασίες του οικοσυστήματος. 

Τη φωτοσύνθεση,την αναπνοή και την αποσύνθεση. 

Με τη φωτοσύνθεση επιτυγχάνεται δέσμευση του ατμοσφαιρικού CO2 στη βιομάζα των φυτών. 

Η αποσύνθεση της βιομάζας οδηγεί σε απώλεια άνθρακα από το έδαφος λόγω μικροβιακής αναπνοής. 

Επίσης ένα μικρό ποσοστό του αρχικού άνθρακα δεσμεύεται στο έδαφος μέσω του σχηματισμού χούμους.

Άλλες διαδικασίες του οικοσυστήματος που οδηγούν σε απώλεια άνθρακα είναι η διάβρωση του εδάφους και η έκλυση άνθρακα στα υπόγεια ύδατα. 

Η αναλογία μεταξύ του άνθρακα που δεσμεύεται και αυτού που εκλύεται ξανά στην ατμόσφαιρα είναι αυτή που ορίζει την «καλλιέργεια άνθρακα»[2].

Με άλλα λόγια, οι καλλιεργητικές πρακτικές οι οποίες αποτρέπουν την μεγάλη απώλεια άνθρακα από το έδαφος είναι αυτές που αποκαλούμε «αναγεννητικές».

Οι σημαντικότερες εκ των οποίων είναι:

- Μη χρήση χημικών

- Μη διατάραξη του εδάφους με άρωση

- Συνεχής τροφοδότηση του εδάφους με οργανική ύλη (κομπόστ)

- Ενίσχυση της βιοποικιλότητας

- Ελεγχόμενη άρδευση

Ύστερα από τους τρύγους, αφήνουμε τα ζώα να βοσκίσουν στις εκτάσεις ώστε να μειωθούν τα ζιζάνια και τα χόρτα, αλλά και δρουν ως φυσική πηγή κοπριάς.

Όπως εξηγώ κατά την πορεία μας όλα αυτά τα χρόνια, έχουμε βιώσει ότι η ενασχόληση μας με την Καλλιέργεια της Γης είναι μια σημαντική, αρχή για να βρούμε τις χαμένες διασυνδέσεις και την επαφή μας με το φυσικό περιβάλλον. Τα δώρα και τα οφέλη που αποκομίζουμε είναι πολλά, αλλά το πιο σημαντικό όλων είναι ότι ανακαλύπτουμε τον ίδιο μας τον εαυτό!»

Ελπίζω νά σάς φάνηκε χρήσιμη η προσπάθειά μας γιά τήν προστασία τού πλανήτη μας καί ταυτόχρονα γιά τήν πολύτιμη υγεία στό νά καταναλώνουμε αυθεντικά κρασιά! 

Ευχαριστώ γιά το χρόνο σας καί ελπίζω πώς θά θέλατε νά δοκιμάσετε το άρωμα καί τη γεύση τών σπάνιων κρασιών αναγεννητικής καλλιέργειας, 

Magavali winery. 

Μέ τιμή 

Βασίλειος Μαγκάβαλης 🍷